Os patronaxes da Víbora de Seoane

O amigo Pablo Taboada Souto, cedeunos estas fotografías dun fermoso exemplar melánico de Víbora de seoane (Vipera seoanei) que realizou en Bendoiro (Lalín). A sigularidade deste exemplar, lévanos a publicar este pequeno artigo sobre as diferentes coloracións e deseños que esta especie pode presentar.

Foto: Pablo Taboada Souto (Bendoiro, Xuño 2020)

Como xa describimos no noso catálogo de réptiles, a Víbora de seoane é unha especie case exclusiva do norte da Península Ibérica, ocupando Galiza, norte de Portugal, toda a Cornixa Cantábrica até Navarra e o norte de Castela-León, aínda que tamén se atopa en pequenas áreas localizadas no extremo sudoeste de Francia. 

No noso país é unha especie relativamente abundante, excepto nos vales máis secos de Ourense. Aparece en ambientes diversos, como lindes de bosques caducifolios, prados, brañas, matogueiras, sendo abundante en zonas moi húmidas, podendo verse mesmo na auga.

Como dixemos anteriormente, a Seoane pode presentar diversas coloracións e patróns. Os diferentes deseños nos seus debuxos, podería levar a pensar que estamos ante diferentes especies de víboras, cando en realidade se trata da mesma e a única que podemos atopar (que se teña constancia) na nosa comarca.

Na seguinte imaxe podemos ver a súa variabilidade:

De esquerda a dereita: Patrón clásico, patrón bilineata, patrón uniforme, patrón melánico e patrón cantabrica.

  • O patrón CLÁSICO: É o máis característico, a coloración de fondo dorsal e lateral é beigue ou gris claro. No dorso hai unha banda lonxitudinal máis escura con marcas negras alternas ou opostas. Estas poden formar unha banda en zigzag ben desenvolvida. 
  • O patrón BILINEATA: Neste patrón a banda lonxitudinal está separada en dúas bandas lonxitudinais dorsolaterais sobre un fondo frecuentemente escuro e uniforme.
  • O patrón UNIFORME: Caracterízase por unha coloración de fondo gris escura ou parda homoxénea sen marcas escuras no lado dorsal. 
  • O patrón MELÁNICO: Gris escuro ou negro con pequenas manchas brancas nos bordos lateral e posterior das escamas ventrais. A punta da cola pode ser amarela ou laranxa. O iris é cincento escuro dourado. As marcas dorsais na cabeza son dúas ou tres bandas transversais irregulares entre o fuciño e o bordo posterior das parietais e dúas bandas oblicuas formando un debuxo en V desconectado.
  • O patrón CANTÁBRICA: Neste patrón hai unha redución ou total ausencia da banda lonxitudinal. O zigzag dorsal é máis estreito e pode ser interrompido formando bandas negras transversais sobre un fondo gris. 

Exemplar de Seoane co patrón "Cantábrica" tomada na Serra do Faro (Rodeiro)

Exemplar de Seoane co patrón "Clásico" fotografada por Paco López na Serra do Candán (Lalín)

O fermoso exemplar das fotografías tomadas por Pablo, corresponden a un exemplar melánico, que soen atoparse de xeito máis frecuente en zonas de montaña.

Agradecer a Pablo o envío das fotografías deste interesante exemplar.